همه از قبل شنیدهاند که شهر در تمام سالهای گذشته بدون حساب و کتاب توسعهیافته و حالا باید برای آن فکری کرد. از این روست که طرح تفصیلی تهیه شده است تا مدیران شهری در دوره حاضر و دورههای بعد مطابق با آن عمل کنند و اجازه ندهند که شهر و سرانههای مجاز آن به خطر بیفتد. اما در ارتباط با این موضوع، علیرضا جاوید، معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران نکات بیشتر و جامعتری را به شهروندان ارائه میکند.
علیرضا جاوید در ارتباط با لزوم تهیه طرحی برای پایتخت و اینکه تفاوت طرح تفصیلی جدید با طرحهای قبلی در چیست، میگوید: تفاوت طرح تفصیلی جدید با 2طرح قبلی موسوم به فرمانفرمائیان و ساماندهی تهران در ساختار کالبدی آن نهفته است. در طرحهای قبلی پلاکهای شهری هر یک با کاربری مشخص از جمله سکونت یا خدمات گوناگون تعیین تکلیف میشد ولی بر مبنای طرح جامع جدید شهر تهران، در طرح تفصیلی مجموعهای از پلاکها بهصورت پهنههای مختلف مشخص شده است. به بیانی دیگر به جای توجه صرف به پلاکها در طرحهای پیشین، طرح جامع و تفصیلی جدید براساس 4 پهنه R (سکونت)، M (پهنه مختلط سکونت و فعالیت)، S (پهنه کار و فعالیت)و G(پهنه سبز و باز و حفاظت) شکل گرفته است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران در ادامه میافزاید: با این تعاریف جدید، طرح تفصیلی تهران، با توجه به نوع نظام ساختاری شهر تهران و نیازهای آن میتواند پاسخگوی بسیاری از ضرورتها و دغدغههای شهرسازی و زندگی شهرنشینی باشد. دیگر تفاوت بسیار مهم طرح تفصیلی جدید با طرحهای قبلی، در انعطافپذیری و راهبردیبودن آن است. در طرح جدید، امکان بازنگری و اصلاح در بازههای زمانی پنجساله دیده شده است. براساس این رویکرد راهبردی، تا افق پایانی این طرح، طرح تفصیلی تهران در 3مرحله و در سالهای 1395، 1400 و 1405 مورد بررسی، بازنگری و به روزرسانی قرار میگیرد.
جاوید درباره راههای دستیابی به هدف ارتقای اقتصاد شهر که در طرح تفصیلی نیز آمده است، با ذکر مثالی اظهار میدارد: درگذشته، سرمایهگذاری که بهدنبال دریافت مجوزهای لازم برای ساختن یک طرح بزرگ تجاری، صنعتی یا حتی تفریحی بود، مستلزم صرف زمان زیاد و مراجعه به مراکز مختلف بود که اکنون با صرف حداقل زمان امکان کسب مجوزهای لازم جهت ساخت مجموعههای مختلف خدماتی اعم از انتفاعی و غیرانتفاعی در قالب برنامهای منسجم امکانپذیر است. همچنین پهنههایی که مناسب جهت ساخت مجموعههای خدماتی گوناگون است به سرمایهگذاران مختلف شهری جهت سرمایهگذاری و مشارکت اطلاع داده میشود.
فضاهای سبز و پارکینگهای شهر
علیرضا جاوید در باره اهمیت مواردی چون توسعه فضای سبز، مشکل ترافیک و کمبود پارکینگ در طرح تفصیلی نیز تاکید میکند که در دهه گذشته اقدامهای قابل توجهی در بخشهای نواحی، منطقهای، شهری و حتی فراشهری درخصوص توسعه فضاهای سبز اتفاق افتاده است اما مسلما سرانه فعلی کافی نیست و باید به سمت افزایش آن حرکت کنیم. با همین دیدگاه، در طرح تفصیلی هم نگاه ویژهای به گسترش فضای سبز شده است. این نگاه بهگونهای بوده که یکی از 4 پهنه اصلی طرح به پهنه حفاظت اختصاص یافته که عمدتا شامل فضاهای سبز و باز است. علاوه براین، براساس مصوبات شورایعالی شهرسازی مقرر شده که فضاهای سبز پیشبینی شده در طرح ملاک عمل قبلی نیز تا سال1395 تثبیت شوند تا بتوان در آن افق ارزیابی مناسبی از میزان و سرانه فضای سبز داشت.
وی همچنین میافزاید: یکی دیگر از نقاط قوت طرح تفصیلی انطباق آن با کلیات طرح جامع ترافیک تهران است. بدینترتیب امیدواریم این طرح در کم شدن مشکلات ترافیک تهران نیز مؤثر باشد. در طرح تفصیلی تهران گسترش پارکینگهای خصوصی، عمومی، طبقاتی و مکانیزه، در قالب مصوبه شماره 436 کمیسیون ماده5 و سایر مصوبات، مورد توجه خاص قرار گرفته است. یکی دیگر از نکات مهم در طرح تفصیلی در نظر گرفتن سرانه جمعیتی برای آینده پایتخت است. جاوید در باره این موضوع نیز میگوید: براساس سرشماری سال85، جمعیت تهران 7میلیون و 800هزار نفر بوده است که در افق 1405 طرح جامع ظرفیتپذیری شهر تهران 5/10میلیون نفر در نظر گرفته شده است. البته با استناد به مقایسه سرشماری سال90 با سرشماری سال85، بهنظر میرسد این رقم، رقم قابل قبولی باشد و شاید حتی جمعیت تهران در سال1405 بسیار کمتر از این باشد!